De kniedruk! Een niet zo bekende hulp.

5 augustus 2011

Bij beenhulpen denken we doorgaans aan de hulp van de kuit of van de hak, evt. versterkt door een spoor.

Maar ook de druk van de knie kan als hulp op velerlei wijzen toegepast en ingezet worden.

De functie van de kniedruk kan zijn:

• voorwaarts drijvend
• verzamelend
• buigend
• begrenzend
• stabiliserend

Onder kniedruk wordt verstaan het even aanleggen van de binnenzijde van de knie en daarna weer loslaten. Deze vindt zijn basis in het vlakaanliggende bovenbeen.

(Dus niet het vastklemmen van de knieën om het paard om je balans niet te verliezen.)

 Uitgangspunt voor de kniedruk is een goede uitgebalanceerde houding en zit van de ruiter. De ruiter moet in staat zijn de bewegingen van het paard elastisch te volgen. Tot die tijd speelt de kniedrukhulp geen rol van betekenis.

De ruiterzit moet – en de daarmee verbonden hulpgeving – op de opleidingsgraad van het paard aangepast worden. Want een paard wordt niet als rijdier geboren, maar moet daartoe worden opleid en ontwikkeld.

Pas als de ruiter een onafhankelijke zit ontwikkeld heeft, kan hij de bewegingen van het paard soepel volgen en leren exact in te werken op zijn paard. Dan pas kan de ruiter van zijn paard vragen zijn houding te volgen.

Van nature is een paard op de voorhand en beweegt zich lateraal scheef. Een zodanig paard drukt zwaar in de ruiterhand en heeft de neiging om onder de ruiter vandaan te bewegen.

Hierbij kan beugeldruk⃰  en kniedruk nodig zijn om je zit niet te verliezen op het paard. Deze hulp(en) stabiliseert de zit, waarmee het paard geholpen wordt zijn balans te vinden. Want zonder uitgebalanceerde zit kan een (nog natuurlijk bewegend) paard zijn balans niet vinden.

 ( ⃰ Beugeldruk: De beugeldruk dient (in dit geval) als steunpunt voor het gehele lichaam.)

Na enige jaren van opleiding echter, wordt het paard steeds rechtgerichter en komt in een meer horizontaal of rijkunstig evenwicht, waardoor men hem kan gaan verzamelen.

De kniedruk die men dan toe kan passen is van totaal andere waarde en biedt ons een van de fijnste hulpen van de klassieke rijkunst.

De effect van de kniehulp.
Beenhulpen kunnen op twee manieren werken. Of ze verzamelen het paard of ze drijven hem voorwaarts.

Dit is afhankelijk van de combinatie van hulpen en uiteraard van de evenwichtshouding of balans van het paard.

• voorwaarts drijvende werking

Door het aanleggen van de knie kan het onderbeen zo ingezet worden, dat hij geen negatieve invloed heeft op de rest van de zit, wat vooral bij jonge paarden erg belangrijk is.
De kniedruk bevordert hiermee de gevoeligheid van het paard op been/kuit.
De knie waarschuwt als het ware voor de eventueel daaropvolgende hulp van de kuit of hak/spoor om het paard voorwaarts te drijven.

Bij verder opgeleide paarden voldoet het licht aanleggen van de knie om het paard voorwaarts te drijven.=ui

• Verzamelende werking

Zodra het paard geleerd heeft zich in zijn hurken te buigen, kan de ruiter de zit openen en de bewegingen van het paard soepel volgen.

De kniedruk verkleint de zitbeweging van de ruiter. Hierdoor wordt het ondertredende achterbeen uitgenodigd - eventueel in combinatie met de beugeltred - vermeerdert onder te treden. Hierdoor moeten de achterhandgewrichten zich nog meer sluiten.

Een voorbeeld:
Zolang een paard nog niet in staat is (niet voldoende kracht heeft) zijn achterhand te laten laten zakken door te buigen in de hurken (heup, knie, spronggewricht), moet een ruiter door kniedruk en beugeldruk de rug ontlasten van het paard.

 
toenemende verzameling                                                                    grotere buiging achterhand-                                                              gewrichten

Naarmate het paard sterker wordt in de achterhand en zijn achterhandgewrichten naar behoren heeft leren buigen, heeft de kniedruk slechts nog tot taak het optillende achterbeen uit te nodigen verder onder te treden. Dit is alleen mogelijk als het paard zijn hurken beter buigt.

De kniedruk kan echter nog meer.

• In wendingen is hij samen met fijn afgestelde hulpcombinaties onontbeerlijk. Hier werkt hij voornamelijk in op de schouders van het paard.
  • Aan de buitenzijde gegeven, kan hij het paard beter aan het binnenbeen maken - als het ware ernaar toe drijven - daarbij ondersteunt hij het begrenzende buitenbeen.
  • De kniedruk kan echter ook de buitenschouder laten afwenden en verhinderen dat hij over de buitenschouder wegvalt.
• De druk van onze binnenknie heeft tot taak, het paard rechtgericht te houden indien hij vermeerdert naar binnen drukt en de buiging dreigt te verliezen.
• Ook kan hij het naar binnen vallen van de schouder verhinderen, bijvoorbeeld in een galoppirouette.
• Daarnaast ondersteunt de kniedruk de ribbenbuiging van het paard (zijdelingse buiging van de ruggengraat).
• En zoals al eerder genoemd biedt de kniedruk in combinatie met de beugeltred ons houvast en stabiliteit bij onstuimige paarden of correctiepaarden, die de ruiter uit hun zit dreigen te drukken.

De kniedruk is geen op zichzelf staande hulp, maar wordt altijd in combinatie met andere hulpen gegeven.

De kniedruk is een hulp die ons de mogelijkheid biedt zeer verfijnd en bijna onzichtbaar op ons paard in te werken.

Citaat: Gustav Steinbrecht

"Na de kuithulp is de kniedruk de op één na lichtste hulp van het onderbeen. Als sluitstuk van het klemmen met de onderbenen moet de ruiter deze steeds tot zijn beschikking hebben, omdat hij ze nodig heeft op de momenten waarop hij weerstand moet bieden aan krachtig verzet of duidelijk moet inwerken op zijn paard. Als voorwaarts drijvende hulp is de kniedruk echter één van de fijnste inwerkingen en daarom alleen verstaanbaar voor het perfect opgeleide hogeschoolpaard."